PQ - Encyclopedie van Suriname
Deze encyclopedie vul ik met thema's die Suriname betreffen. Het gaat om gebouwen, personen, gebeurtenissen en plekken.
Alle foto's: (c) Allard Bijlsma, tenzij bij het beeld anders vermeld.
Palmentuin
De Palmentuin in Paramaribo is een prachtig stadspark dat midden in het centrum van de stad ligt, achter het Presidentieel Paleis. Geschiedenis: De tuin werd in 1685 opgezet door gouverneur Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck, die de koningspalmen liet planten voor zijn overleden vrouw. De tuin was oorspronkelijk alleen voor de gouverneurs en werd later voor het publiek opengesteld. Locatie: De tuin ligt ingeklemd tussen de Kleine Combéweg, de Grote Combéweg en de promenade Wakapasi. Bezienswaardigheden: De tuin staat vol koningspalmen en biedt een rustige plek om te wandelen. Er zijn ook bankjes, beeldjes en een speeltuintje voor kinderen1. Op feestdagen worden er kraampjes opgesteld en is het een gezellige plek om te genieten van de omgeving. Renovatie: In 2009 werd de tuin opgeknapt met een financiële bijdrage van UNESCO, en sindsdien wordt hij goed onderhouden door het ministerie van Openbare Werken, Transport en Cultuur.
Paltzers, De
De Paltzers waren een groep Duitse kolonisten die in de 18e eeuw naar Suriname kwamen. In 1727 stelde Philip Hack van de Sociëteit van Suriname voor om verarmde bewoners uit de Paltzstreken (een gebied in het huidige Duitsland) te benaderen voor vestiging in Suriname. In 1733 werden een aantal jonge gezinnen bereid gevonden om de overtocht te maken. Ze werden onder toezicht van predikant Jan Martin Klein, afkomstig uit Neu-Wied, naar Suriname gehaald. De Paltzers werden gevestigd aan de Patamecakreek aan de bovenloop van de Cottica, maar het project liep uit op een mislukking vanwege ziektes, onveiligheid en andere problemen. Veel van de Paltzers keerden in 1739 terug naar Paramaribo en zorgden daar voor onrust. Een aantal van de overgebleven Paltzers sloot zich aan bij de Herrnhutters, een religieuze gemeenschap die rond die tijd in Paramaribo actief was. In 1747 werd er nog een groep Paltzers en Bazelers (Zwitsers) naar Suriname gehaald en ingezet bij de houtplantage Victoria aan de Surinamerivier. Dit project eindigde ook in een mislukking, met veel slachtoffers en problemen.
Bron: https://suriname.nu/surinamezoeken/knowledge-base/de-paltzers/
Pangi
Een pangi is een traditionele doek, die vaak versierd is met de meest prachtige patronen en kleuren. Je kunt de pangi gebruiken als rok (ook voor mannen) en handdoek.
Paterson, William
William Paterson (1658-1719) was een Schotse handelaar en bankier die een belangrijke rol speelde in de koloniale geschiedenis van Suriname. Darién-scheme: Paterson is vooral bekend van zijn betrokkenheid bij het Darién-scheme, een mislukte poging om een Schotse kolonie op de landengte van Panama te vestigen. Hij begeleidde persoonlijk de rampzalige expeditie naar Panama in 1698, waarbij zijn vrouw en kind stierven en hij zelf ernstig ziek werd. Bank of England: In 1694 richtte Paterson de Bank of England op, die optrad als bankier van de Engelse regering. Dit was een belangrijke stap in de ontwikkeling van de financiële sector in Engeland. Handel en Zaken: Paterson was ook actief als handelaar en had een reputatie als een bedreven zakenman. Hij was betrokken bij de slavenhandel met West-Indië en bouwde een aanzienlijke fortuin op. Invloed op Suriname: Hoewel Paterson zelf niet direct betrokken was bij de koloniale administratie van Suriname, zijn zijn activiteiten en de financiële instellingen die hij mede-oprichtte van invloed geweest op de koloniale economie en handel in de regio.
Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/William_Paterson_%28banker%29
Petrus- en Paulusbasiliek
De Sint-Petrus-en-Pauluskathedraal (ook bekend als de Cathedral-Basilica of Saint Peter and Paul) is een indrukwekkende houten kathedraal gelegen in het centrum van Paramaribo, Suriname.
Meer informatie: [ klik hier ]
Pinas, Marcel
Marcel Pinas is een bekende Surinaamse kunstenaar van Marron-afkomst, geboren op 22 maart 1971 in Pelgrimkondre, in het district Marowijne. Zijn werk omvat installaties, schilderijen en het ontwerpen van juwelen. Thema's: Een belangrijk thema in het werk van Pinas is de cultuur van de Aukaners, waar hij van afstamt. Hij probeert met zijn kunst de kennis en waardering voor de vaardigheden van de Marron-cultuur te bevorderen. Stijl: Pinas maakt gebruik van Afaka-symbolen en culturele objecten van de Marron, zoals delen van een boomstamkano, stukken van paris peddels en kleine matapis (langgerekte buisjes die gebruikt worden om cassave uit te persen). Opleiding: Hij studeerde aan de Nola Hatterman Kunstacademie in Paramaribo van 1987 tot 1990 en aan het Edna Manley College of Visual and Performing Arts in Jamaica van 1997 tot 1999. Installaties: Pinas heeft verschillende installaties gemaakt voor in de openbare ruimte, waaronder de installatie "Kibi Wi Totem" die in 2011 deelnam aan ArtZuid in Amsterdam. Tembe Art Studio: In 2009 richtte hij in Moengo de Tembe Art Studio (TAS) op voor lokale jongeren en beginnende kunstenaars. In 2011 volgde de opening van het Contemporary Art Museum Moengo (Camm), een expositieruimte met kunst op internationaal niveau. Pinas' werk is bekend om zijn diepe culturele betekenis en zijn unieke visuele taal. Zijn kunst is een belangrijke bijdrage aan de kunstscene in Suriname en daarbuiten.
Website: https://marcelpinas.nl/
Plessis, Susanna du
Susanna du Plessis (1739-1795) was een plantagehouder in Suriname en staat bekend als een controversiële figuur in de koloniale geschiedenis. Ze werd geboren in Paramaribo als dochter van Salomon du Plessis, een advocaat, en Johanna Margaretha van Strijp, een plantagehoudster. Plantages: Susanna werd eigenaar van de plantage Grand Plaisir, die later werd omgedoopt tot Nijd en Spijt, na het overlijden van haar eerste man, Frans Laurens Willem Grand. Ze hertrouwde in 1767 met Frederik Cornelis Stolkert, maar hun huwelijk eindigde in 1783 met een scheiding. Reputatie: Ze staat bekend om haar harde en soms wrede behandeling van slaven. Er zijn talloze verhalen over haar wreedheden, zoals het verhaal dat ze een baby zou hebben vermoord omdat het niet stopte met huilen, en dat ze de borsten van een slavin zou hebben afgesneden en aan haar man zou hebben geserveerd2. Deze verhalen zijn echter nooit bewezen en kunnen het gevolg zijn van een smaadcampagne door haar ex-man en de gouverneur. Nalatenschap: Susanna du Plessis is een legende in de Surinaamse geschiedenis en is het onderwerp van verschillende liederen, toneelstukken en verhalen. Ze wordt vaak gezien als een symbool van de wreedheden van de slavenhandel. Overlijden: Ze stierf in 1795 en werd begraven op de begraafplaats De Oude Oranjetuin in Paramaribo. Haar grafsteen ligt tegenwoordig in de vloer van de hervormde kerk in Paramaribo.
Polanen, Esseline Juliette
Esseline Juliette Polanen (1909-2004) was de eerste gekleurde apothekeres en opticien in Suriname. Geboren op 12 september 1909 in Paramaribo, studeerde zij aan de Geneeskundige School in Paramaribo en behaalde in 1935 haar diploma. Later volgde zij een cursus in New York en werd in 1944 gediplomeerd als opticien. In 1936 opende zij haar eigen apotheek in Paramaribo, en in 1946 een optiekzaak. Ze was ook actief in het culturele leven van Paramaribo en was bestuurslid van het Cultureel Centrum Suriname (CCS). Haar bijdragen aan de culturele en medische wereld van Suriname zijn nog steeds herinnerd en gewaardeerd.
Pom
Pom is een Surinaamse ovenschotel. Het gerecht heeft een Joodse oorsprong. De ovenschotel werd door de vroegere Joden in een koosjere vorm en zonder bereiding met de Zuid-Amerikaanse tayer genuttigd in Suriname. Het basisingrediënt is afkomstig van de wortelknollen van de tayer (Xanthosoma sagittifolium) die in heel Zuid-Amerika groeit, ook in het binnenland van Suriname. In de volksmond noemt men deze tayer pongtaya of pomtayer en het daaruit bereide gerecht noemt men pom. Pomtayer werd ooit alleen door de oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika gekookt gegeten.
Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Pom_(gerecht)
Recept: [ klik hier ]
Presidentieel Paleis
Het Presidentieel Paleis van Suriname is een historisch gebouw in Paramaribo, gelegen op het Onafhankelijkheidsplein. Het paleis werd oorspronkelijk gebouwd in de 18e eeuw en diende als residentie van de gouverneur van Suriname tijdens de Nederlandse koloniale periode. Na de onafhankelijkheid van Suriname in 1975 werd het paleis omgebouwd tot de officiële residentie van de president van Suriname. Het paleis is een goed bewaard gebleven voorbeeld van Nederlandse koloniale architectuur en is sinds 2002 een onderdeel van het Werelderfgoed van UNESCO. Het gebouw heeft een indrukwekkende witte voorkant, een portiek en een terras, en is omgeven door een prachtig tuin met palmen. Vandaag de dag wordt het paleis voornamelijk gebruikt voor officiële ontvangsten en diplomatieke evenementen. Het staat symbool voor de nationale trots en de geschiedenis van Suriname.